De oorlog en de professionele identiteit van een advocaat


Advocaten van Houthoff op de Homepage van de website van het kantoor

De discussie over Houthoff is ook een discussie over professionele identiteit. Professionele rechten en plichten, ethiek, publieke opinie, alles komt aan bod.

We zagen de best betaalde professionals van Nederland de afgelopen week flink draaien en schuiven. Iedereen vond wel iets van de advocaten op de Zuidas die zaken bleven doen met de vrienden van Putin. Waar ligt nu precies hun professio- naliteit en hun verantwoordelijkheid? Het gesprek ging vooral over Houthoff, het Kremlinkantoor, en alle componenten van een moderne professionele identiteit kwamen vanzelf voorbij.



Advocaten van Houthoff op de Homepage van de website van het kantoor

Hieronder heb ik enkele uitspraken verzameld die gaan over het werkgebied, zorgplicht, de (internationale) regelgeving, morele plicht, de rol van publieke opinie. De vetgedrukte regels, ter duiding, zijn van mijzelf.

Over het werkgebied

Het hoort nu eenmaal tot het werk van een advocaat om mensen bij te staan, goed of kwaad!

Amsterdamse deken van de Orde van Advocaten, 1 maart

‘In het strafrecht heeft iedereen recht op verdediging. Dat geldt hier ook.’

Houthoff partner Rob Meijer, NRC 1 maart

 ‘Wij denken ook niet dat er nu sancties komen die ons zullen verbieden de Russische Federatie bij te staan. Die moet kunnen procederen.’

Maar dit zijn juristen, geen strafrechtadvocaten

Volkskrant 5 maart, Michael Persson en Tom Kreling

‘Maar daarbij vergat het bedrijf (Houthoff) te zeggen dat zijn juristen vaak met financiële en fiscale constructies bezig zijn, en niet met rechtszaken.’

Het zijn eerder consultants

Bart Jansen, docent ethiek Nyenrode, in NRC 5 maart

Veel van deze ‘T-shaped lawyers’ (behalve juridische ook bredere kennis) zien nooit een rechtszaal van binnen en ontpoppen zich meer en meer als consultants wier toga’s door de motten worden aangevreten.’Wel weten ze zich altijd verzekerd van hun geheimhoudingsplicht als het te heet onder hun voeten wordt.

Over de zorgplicht

Als advocaat hebben we ook een zorgplicht, we kunnen cliënten niet zomaar in de steek laten

Houthoff, 3 maart

‘Houthoff zal ook bij de uitvoering van dit besluit de zorgvuldigheid in acht moeten nemen die van een advocaat wordt geëist. Aan deze zorgplicht wordt in overleg met de Amsterdamse Deken van de Orde van Advocaten invulling gegeven.’

Over de (internationale) regelgeving die van toepassing is

Advocaten moeten zich houden aan internationale sancties

Amsterdamse deken, 28 februari maart na de recente, nieuwe sancties

Dat van advocaten ‘een sterk verhoogde waakzaamheid mag worden verwacht bij het aanvaarden van nieuwe opdrachten of het voortzetten van bestaande opdrachten’

Houthoff deed eerder zaken met een bank die al lang op de sanctielijst stond

Volkskrant 5 maart

De Russische staatsbank (Sberbank, waarmee Houthoff zakendeed) staat dan al sinds 2014 op de Amerikaanse en Europese sanctielijst vanwege de Russische annexatie van de Krim, sancties die in 2018 zijn aangescherpt.

Houthoff trad niet op voor een partij die op de sanctielijst stond maar voor een nieuwe partij

Uit de Volkskrant reconstructie 5 maart

‘En de suggestie dat we sanctieregels hebben overtreden is onjuist.’ Voor wie Houthoff dan wel precies optrad bij de herstructurering van Agrokor, een operatie waarvoor de directeur van de Sberbank op kantoor van Houthoff verscheen en waarbij Sberbank de grootste aandeelhouder van het Kroatische conglomeraat werd, wil de woordvoerder niet zeggen. Later belt de woordvoerder terug: ‘Houthoff trad op voor de Fortenova-entiteiten.’

Over de morele plicht

We hebben een beroepseed, die ruim volstaat om je terug te trekken

Collectief van 20 advocatenkantoren in een oproep aan vakgenoten, 3 maart

‘Wij hebben een eed gezworen bij aanvaarding van ons ambt. Wij beloofden plechtig geen zaken te behandelen of belangen te verdedigen die wij in gemoede niet rechtvaardig achten. In tijden van crisis en oorlog dienen wij daarin nog strenger ons morele kompas te volgen en dienovereenkomstig te handelen.’  

Het gaat ons om de oorlogsdaden nu

Houthoff, 3 maart

We verbreken de banden met Russische cliënten ‘vanwege de oorlogsdaden in Oekraïne door de Russische Federatie’

Over de publieke opinie

Een vlaggetje op sociale media heeft invloed in zo’n zaak

Hoogleraar cognitieve psychologie Van der Stigchel op radio 1, 4 maart

‘Mensen zeggen wat maakt het uit een Oekraïne vlaggetje aan je profiel (op sociale media) toevoegen maar zulke dingen hebben zin, dat merk je nu. De grote organisaties zwichten, bedrijven zwichten, de publieke opinie is belangrijk.’

Houthoff weegt externe druk toch zwaarder dan bijstand aan client

FD 3 maart

Houthoff zwicht voor druk en laat Russen alsnog vallen

Volkskrant, Sheila Sitalsing 5 maart

‘Jarenlang hebben ze bij Houthoff non-stop nagedacht over hun Russische relaties’

Wat kunnen andere professionals hiermee?

Wat zegt dit overzichtje nu over een sterke professionele identiteit? In ieder geval dat je als professional in dit deel van de wereld tegenwoordig altijd in gesprek bent met de buitenwereld over of je wel het juiste doet. Of jij daar nu op zit te wachten of niet. Bij het nagaan of je nog wel het goede doet, ontkom je niet aan reflectie op wie je professioneel bent, je werkgebied en taken, plichten en verantwoordelijkheden die daarbij horen. Klopt het geheel nog wel? Ben je ethisch ook goed bezig?

Hiervoor kun je maar beter ook bij anderen te rade gaan. Natuurlijk zijn er hypes en is er veel morele verontwaardiging, maar ga er maar vanuit dat veel externen scherper zien wat echt scheef zit dan jijzelf.

Meer Achtergrond