Loopbaanbegeleiders bevelen cliënten doorgaans aan om duidelijke keuzes te maken. Er zijn echter situaties waarin mensen echt niet weten wat zij hierna willen. Zoals de cliënte die haar bedrijf kwijtraakte.
Soms weet een mens even niet hoe het nu professioneel verder moet. Zoals een cliënte van mij onlangs. Ze legt na binnenkomst uit waarom ze haar profiel op LinkedIn wil aanpakken. Ze is haar bedrijf kwijtgeraakt na een conflict met haar belangrijkste investeerder. Dat alles is nu grotendeels zakelijk afgerond. Ze is 54. Opnieuw beginnen, zit er niet in; haar reserves zijn verdwenen en de markt waarin ze succesvol was, verandert snel. Haar hoop is gevestigd op een baan waarmee ze ook nog wat pensioen kan opbouwen. Ze kan zich geen misstap meer permitteren. Ze ziet wel opties voor banen maar kan geen keuze maken.
De loopbaangesprekken die ze voerde, brachten haar niet verder. Ze komt er gewoon niet uit. Dus wat moet ze nou op LinkedIn zetten? Kan ik helpen de knoop door te hakken?
Kramp
Ik kan makkelijk beamen dat een duidelijk profiel meestal de voorkeur heeft. Een heldere omschrijving met goede trefwoorden maakt vindbaar en herkenbaar. Je komt dan eerder in contact met mensen die haar vaardigheden kunnen gebruiken. Maar soms ontbreekt die helderheid. En daar kan loopbaanpijn onder schuil gaan. Iemand dwingen zich blind te staren op de noodzaak van een eenduidig profiel kan leiden tot kramp. Zoals bij de cliënte: Ik kan me geen misstap permitteren! Terwijl haar ‘niet weten’ een logische reactie is. Het ongewenste einde van een eigen bedrijf maakt dat iemand gaat twijfelen aan haar kwaliteiten. Zo’n situatie kun je ook een positieve draai geven. Wie weet waar ze uit komt als zij het denkraam eens echt openzet? Welke kanten van haar persoonlijkheid dan zichtbaar worden? Kanten waarvoor in de loopbaan tot nog toe weinig of geen ruimte was? Zit ze echt zo klem als zij zelf denkt te zitten?
Tussenprofiel
Waarom zou je het niet eens even niet weten, vraag ik daarom aan de cliënte. Waarom moet je nu in één keer de juiste keuze maken? Je mag toch wel een tijdje iemand zijn die onderzoek doet naar de volgende stap? Iemand die zich oriënteert? Dat is toch logisch in jouw situatie. We kunnen een profiel maken dat je helpt bij het leggen van contacten met mensen met wie je graag eens zou praten de komende tijd. Een soort tussenprofiel, op weg naar de volgende stap.
Opgelucht kijkt ze op. Kan dat ook? Een tussenstand? Gewoon hardop zeggen en schrijven: ik ben me aan het oriënteren? Ik ben aan het onderzoeken wat ik wil. Geen definitief verhaal. Ze proeft de woorden en de klanken bevallen blijkbaar. Het lijkt haar wel een goed idee. Maar hoe schrijf je zoiets op? En hoe verdient ze dan intussen haar geld?
Vorm geven
Er zijn verschillende manieren om het profiel van iemand die zich oriënteert vorm te geven. Omdat de cliënte waarover het hier gaat inkomsten nodig heeft, kiezen we voor een combinatie van een freelancer die specifieke diensten kan verlenen én iemand die zich oriënteert. We formuleren eerst opdrachten waarvoor de cliënte de vaardigheden, kennis en ervaring in huis heeft en zo ingehuurd kan worden. We bedenken opdrachtgevers en omgevingen waarover zij wel eens meer zou willen weten. Met deze uitgangspunten smeden we een profiel voor een freelancer voor specifieke opdrachten. We schrijven er bij dat dit voor haar een periode van oriëntatie is. We maken een nuchtere tekst over het einde van het eigen bedrijf. We benoemen thema’s waar ze verstand van heeft en waar ze een mening over heeft. En we spreken af dat ze een nieuwe portretfoto laat maken, eentje die bevestigt dat zij met een open blik naar de toekomst kijkt. We maken duidelijk in tekst en in beeld dat ze niet blijft hangen in wat er niet meer is.
Omarmen
De cliënte is niet de eerste die ik spreek met dit dilemma: vastzitten in het denken over de toekomst enerzijds en in een situatie verkeren die schreeuwt om een heldere loopbaankeuze anderzijds. De professionele identiteit is zoekgeraakt. Het overkomt mensen die zijn weg gereorganiseerd door het bedrijf, weggestemd door de kiezer, gepasseerd voor een volgende stap of die, zoals deze vrouw, hun bedrijf zijn kwijtgeraakt. Vaak is er een externe aanleiding. Maar de aanleiding kan ook intern zijn: de oorspronkelijke bezieling voor het werk is verdampt waardoor iemand simpelweg niet verder wil en kan op het bestaande pad. Hoe het ook zij, interne of externe oorzaak: Solliciteren, brieven schrijven, een profiel maken, opschrijven wie je bent, wat je kunt en waar je echt goed in bent, zijn dan activiteiten die haaks staan op hoe iemand zich voelt. In zo’n geval kan het helpen om het “niet weten” te omarmen. Zodat twijfels plaats kunnen maken voor vragen en angst voor nieuwsgierigheid.
Zwakte vs kracht
Na drie weken, spreek ik de cliënte weer. Ze heeft een opdracht gevonden, nog niet genoeg maar het is een begin en ze heeft een aantal afspraken gemaakt voor oriënterende gesprekken via haar netwerk. Tot haar verrassing vinden de mensen die ze hiervoor heeft benaderd het leuk om met haar te praten. In het verleden heeft ze dat wel anders meegemaakt als ze mensen om hulp vroeg. Als we doorpraten over het verschil tussen toen en nu, weet ze al snel het antwoord: “Toen schreef ik mensen dat ik niet wist wat ik wilde, dat klinkt als een zwakte. Nu leg ik ze uit dat ik me aan het oriënteren ben en wat mij interesseert, daar gaat kracht van uit. En zo voelt het ook ook voor mijzelf, ik wacht niet op wie mij wil hebben maar kijk waar ik iets kan en wil toevoegen.”
Meer lezen
Hulp bij het aanscherpen van de profiel (Tips)
Een zinvol online netwerk dat met jou mee verandert (Premium)
Meer Achtergrond
