Wie echt impact wil hebben, komt wellicht verder met deskundigheid dan met hoogover strategisch nadenken
Wat is dat toch met deskundigheid? De publieke sector telt een groeiend aantal bestuurders, adviseurs, programma-managers en kwartiermakers, lees ik overal. Deskundigheid is uitbesteed. Het is geen wonder dat de overheid niets meer voor elkaar krijgt in Nederland of het nu bij de belasting of in de bouwsector is. Hoe hebben we ooit de Delta werken gebouwd? Wat deden we toen anders? Ik kom dit geluid tegen bijvoorbeeld bij Mathieu Weggeman, bestuursadviseur en hoogleraar organisatiekunde en bij columnist Ed Groot in het FD.
Zij richten zich op de overheid. Maar ook het bedrijfsleven is niet vies van complex overleg. We hoeven maar te kijken naar de eindeloze beweging van overnames, fusies en reorganisaties om te beseffen hoeveel uren besturen en vergaderen daarmee heen gaan. Terwijl de resultaten toch niet altijd even positief en zichtbaar zijn.
In een schets van PWC van vaardigheden voor de toekomst, zijn het de vaardigheden communicatie, sociale, creatieve en leervaardigheden
die belangrijk zijn voor alle functies. ‘De gehele beroepsbevolking in Nederland moet deze competenties in de basis, maar liever tot in de puntjes beheersen.’
Verbinden
Ik hoor de nadruk op de kwaliteiten van een generalist ook terug in gesprekken met cliënten over waar zij goed in zijn en welke stap ze willen maken. Of ze nu in de publieke sector werken of in de private, iedereen die vooruit wil is goed in verbinden en communiceren en analytisch denken. Ze willen verder op strategisch niveau: ze willen besturen, adviseren, toezichthouden en processen stroomlijnen. Ooit waren ze makers, docenten, verpleegkundigen, juristen en bankiers maar daar willen ze zelden naar terug. In de journalistiek waarin ik vandaan kom, zie ik hetzelfde patroon. De meesten willen leidinggeven en verder omhoog, alhoewel de geringe hiërarchie in journalistieke organisaties daar weinig ruimte voor biedt. Als ik het allemaal optel, denk ik wel eens: wie wil het werk eigenlijk nog doen?
Coach
Misschien denkt u nu: Maar Petra je bent zelf toch ook coach geworden, nog zo’n voorbeeld van de niets creërende klasse? Ja dat klopt, maar ik zeg er graag bij dat ik een concrete dienst lever; ik help mensen om zichzelf goed te omschrijven om ze te helpen verwezenlijken wat zij echt belangrijk vinden.
En ik ben van plan daaraan vast te houden, want de crux zit in de woorden ‘echt belangrijk vinden’. Dat lijkt makkelijk te benoemen maar dat is het niet.
Energietransitie
Neem de energietransitie in wat nu het landelijk gebied heet. Het aantal mensen dat ik spreek dat daar impact op wil hebben is al lang niet meer op twee handen te tellen. Ze kunnen allemaal goed uitleggen waarom ze dat willen (‘volgende generatie’, ‘het kan niet langer wachten’). Als we het hebben over hun bijdrage hoor ik ‘om de tafel zitten met stakeholders’, ‘de dialoog aangaan’, ‘processen versnellen’, ‘domeinoverstijgend aanpakken’. De banen waarin dit alles aan bod komt, zijn er zeker. Nog even het aantal mensen dat zich buigt over het beleid ten aanzien van de ombuiging van de agrarische sector en de controle daarop is net zo groot als het aantal boeren om het uit te voeren.
Uitvoeringsmoeras
De vraag die mij bezighoudt, is waar begint deze ingewikkelde manier van werken? Bij overheden en consultants die alles ingewikkelder maken en steeds meer overleg en toezicht creëren? Of begint het bij de mensen die denken dat je meer impact kunt hebben als je mee vergadert? Of begint het bij de mensen die bang zijn om nog in de uitvoering terecht te komen? Omdat bijna overal de uitvoering een moeras is geworden waar het niet prettig toeven is. Of het nu in de zorg, onderwijs, defensie, politie, cultuur, belastingdienst, redacties of op de winkelvloer is.
Onderscheidend
Als grote problemen worden opgelost is dat omdat er deskundigen zijn die de ruimte krijgen om oplossingen te bedenken en uit te voeren. Aan alle mensen die willen verbinden, besturen adviseren, toezicht houden en processen begeleiden is de vraag: Weet je wel echt zeker dat je dan iets kunt verwezenlijken wat je echt belangrijk vindt? Weet je wel zeker dat je je daar onderscheidt? Op welke terreinen ben jij deskundig en kun je misschien direct impact hebben? Wat houdt je tegen om dat te doen? En kun je dat probleem misschien op een andere manier oplossen?
Meer lezen
- Herijk je professionele identiteit met deze vragen (Tips)
- 8 Manieren om online leiderschap te laten zien (Premium)
Meer Achtergrond
