Steeds persoonlijker op sociale media. Wat werkt goed? En voor wie?


Wat laat je zien van jezelf als professional in tekst en beeld op sociale media? Ben je 40+? Of wat introvert? Dan kan dit een lastige vraag zijn. Daarom een overzicht van professionals die met succes actief zijn op sociale media. Intensivist Diederik Gommers, wethouder Marjolein Moorman, antropoloog Danielle Braun, activist Kees Klomp en ondernemer Pieter Zwarts. Wat doen zij en kunnen we er iets van leren?

Ooit was over jezelf als professional iets vertellen heel eenvoudig. Je deed dat in de 3e persoon. ‘Hans deed INSEAD en is nu vice-president van …’ enzovoort. Je verstrekte de feiten in een korte bio, portretfoto erbij en klaar was je. Maar de weg van afstandelijkheid en feiten wordt nog maar weinig bewandeld op sociale media.

De meesten vertellen over zichzelf in de 1e persoon en illustreren hun verhaal met persoonlijke details. Waarbij lijkt te gelden: hoe persoonlijker, hoe succesvoller. Als mensen veel van zichzelf laten zien en meer persoonlijke informatie delen, oogsten zij meer likes. Maar past dit ook bij jou: Hoe persoonlijk wil jij het als professional maken?

De trend om het persoonlijk te worden werd al snel ingezet na de komst van sociale media, zo’n 25 jaar geleden. We werden in feite persoonlijker in de openbare ruimte vanaf het moment dat het kon. In die zin is TikTok niet meer dan een voortzetting van wat er al was. Ook op het professionele platform LinkedIn is de persoonlijk getinte informatie niet meer weg te denken.

40+ en/of introvert

Dat het persoonlijke zo dominant is geworden, is niet voor alle gebruikers van sociale media fijn. Ten dele heeft dit te maken met leeftijd, veertig plussers zijn nog opgevoed met de 3e persoon en moeten eraan wennen. Jonge mensen vertellen makkelijker over zichzelf. Maar het is ook een kwestie van geaardheid. Een extravert mens zet makkelijk iets persoonlijks online zonder er lang over na te denken. Een introvert mens piekert daar langer over.

En ben je een twijfelaar in dit soort zaken, dan mengen zich al snel allerlei stemmen in je hoofd: de bescheiden ik die liever niet in beeld komt; de competatieve ik, die veel likes en volgers toch wel lekker vindt, de missionaire ik die denkt, als ik mezelf letterlijk achter mijn onderwerp schaar ben ik geloofwaardiger; de onthande ik die niet weet hoe je iets in beeld moet brengen. Enzovoort.

Al die interne discussie werkt al snel verlammend. Daarom is het goed, als je toch actief wilt zijn, om nader te bekijken wat professionals die met zelfvertrouwen en volharding posten, nu precies doen. Welke stijl of stijlen gebruiken zij?

In beeld: Diederik Gommers

Een aardig voorbeeld om mee te beginnen is de intensivist Diederik Gommers. Hij koos vroeg in de eerste lockdown voor een persoonlijke stijl om zijn Corona-boodschap te onderstrepen. Wie hem volgt op LinkedIn en Instagram, weet hoe hij zich in zijn beschermingspak wurmt en hoe hij er als jongeman uitzag. De Amsterdamse wethouder Onderwijs Marjolein Moorman springt op de fiets terwijl ze aandacht vraagt voor gelijke kansen in het basisonderwijs. Business coach Charlotte van t Wout laat op verschillende platformen zien hoe succesvol zij is. We zien haar op Bali rondreizen en mogen best weten hoeveel zij verdient.

Presentatie-expert Eva Brouwer komt in fantastische kleding voorbij. Zo maakt zij haar punt dat een mens, en zeker een vrouw, niet bang moet zijn om de aandacht te trekken. Anti-racisme specialist Chanel Matil Lodik zien we ook vaak in verschillende outfits , ook zij maakt geen geheim van haar inkomsten maar ze heeft het voornamelijk over het thema racisme. Ondernemer en CEO van Coolblue Pieter Zwart kiest in zijn video’s al jaren consequent voor de look van de hardwerkende Rotterdammer die zelf enthousiast zijn waar aanprijst.

Influencerstijl

Hoewel deze professionals allemaal zelf in beeld komen, verschilt de wijze waarop zij dat doen. Businesscoach Van t Wout en presentatiespecialist Brouwer zijn in de eerste plaats moderne, zelfstandige ondernemers. Zij maken gebruik van wat je de influencerstijl kunt noemen – Doe als ik, dan word je ook succesvol! Wethouder Moorman en intensivist Gommers hebben als overeenkomst dat zij zendelingen zijn, op een missie voor een publieke zaak. Anti-racisme expert Lodik beweegt zich tussen de influencer- en de zendelingenstijl in: ze is zelfstandig ondernemer én op een publieke missie. Ondernemer Zwart is bezig een groot merk – service met een glimlach – menselijk te maken. Dit zou je de ondernemer-stijl kunnen noemen (wel in beeld zonder het al te privé te maken).

Beeld dat emotie oproept

Dat je ook kunt scoren met posts zonder zelf in beeld te komen, zien we bijvoorbeeld bij de corporate antropologe Daniëlle Braun. Zij plaatst vaak video’s en foto’s waarin natuurvolken, kinderen en dieren ongedwongen en vrij gedrag laten zien. Gedrag dat de Westerse volwassenen doorgaans hebben afgeleerd. Transitie coach Jacob van Wielink kiest meestal voor een kunstwerk dat emotioneel aansluit op zijn boodschap over persoonlijke ontwikkeling.

De Rotterdamse lector Kees Klomp bepleit een purpose economy door op foto’s te laten zien waar een enkel op winst gerichte economie toe leidt: bomenkap, rokende fabrieksschoorstenen en lange rijen elektriciteitsmasten. Hoogleraar statistiek Ruben van Gaalen deelt vooral grafieken en overzichten die bevolkingstrends laten zien. In de tekst duidt hij de cijfers, voornamelijk op een luchtige, maar wel onpersoonlijke manier.

Zendelingenstijl

Ook bij de professionals die niet altijd zelf in beeld verschijnen, zijn er verschillen aan te wijzen. Antropologe Braun, transitiecoach Van Wielink en lector Klomp gebruiken beelden die bedoeld zijn emoties op te roepen, uiteenlopend van ontroering tot boosheid. Braun en Wielink zijn daarnaast ook zelfstandige ondernemers die boeken, artikelen en workshops moeten verkopen. Zij komen in andere posts regelmatig wel zelf in beeld en delen in tekst en video’s ook persoonlijke levenservaringen en lessen. Ze mixen verschillende stijlen. Klomp en de statisticus Van Gaalen zijn werknemers, zij hoeven minder te verkopen. Hun stijl is eenduidiger. Het woord ‘ik’ tref je zelden in hun posts aan. Maar ook zij zijn zendelingen. Waarbij Klomp kiest voor de verontwaardiging, draagt Van Gaalen zijn boodschap (laten we uitgaan van de feiten) uit met een neutrale, onpersoonlijke duiding van zijn grafieken.

Vier stijlen, of meer?

We zijn in zo’n 25 jaar sociale media flink opgeschoven in hoe we over onszelf als professionals vertellen. We komen uit de hoek linksboven (3e persoon, illustreren met feiten) en inmiddels bevindt een groeiende groep zich rechtsonder (1e persoon, illustreren met persoonlijke informatie.)

Inmiddels onderscheid ik 4 stijlen: de zendelingenstijl, de ondernemer-stijl, de influencerstijl en de academische stijl. Ik zet ze in het schema hiernaast. Zoals hierboven besproken, worden stijlen in de praktijk vaak gecombineerd. Maar om er wat meer grip op te krijgen, kan het helpen om er zo naar te kijken.

Meer Achtergrond